Retrospektywa Piotra Dumały - nie tylko kino

Scenarzysta, autor opracowania plastycznego, animator i reżyser filmów rysunkowych oraz kombinowanych, scenarzysta i scenograf filmów fabularnych, pedagog, rysownik, autor komiksów i plakatów, literat, krytyk, aktor - Piotr Dumała, będzie bohaterem jednej z filmowych retrospektyw na 9. MFF Era Nowe Horyzonty.

Dumała jest absolwentem Wydziału Konserwacji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie uczył się także w Pracowni Filmu Animowanego prof. Daniela Szczechury, którego następnie był asystentem.

Posługuje się tradycyjną kreską, a także - wymyśloną przez siebie - techniką płytek gipsowych (najpierw pokrywa je ciemnym gruntem, następnie rylcem lub papierem ściernym "odkrywa" przyszły obraz). Oryginalność plastyczna, jej znakomite zespolenie ze ścieżką dźwiękową, precyzja w najdrobniejszym detalu, a zwłaszcza umiejętność atrakcyjnego przeniesienia na ekran skomplikowanych treści, to główne wyznaczniki jego kina.

Uprawia również animację użytkową, realizując czołówki seriali, programów telewizyjnych (m.in. niezapomnianego "Miliarda w rozumie") czołówek festiwalowych. Tworzy też reklamy (m.in. logo dla Canal+ na stulecie kina, logo PWN, RMF&FM, logo Filmoteki Narodowej) i wideoklipy (m.in. dla zespołu Maanam).

Jako scenograf pracował m.in. przy realizacji filmów Jerzego Łukaszewicza "Przyjaciel wesołego diabła" (1986) i "Bliskie spotkania z wesołym diabłem" (1988). Jest także autorem efektów specjalnych w filmie fabularnym Lecha Majewskiego "Ewangelia według Harry'ego" (1993) oraz autorem zdjęć do czołówki filmu dokumentalnego "50 lat łódzkiej szkoły filmowej" (1998).

Zajmuje się również rysunkiem prasowym (dla "Gazety Wyborczej", "Kina", "Playboya"), projektowaniem okładek książek oraz plakatem teatralnym i filmowym. Jako aktor zagrał m.in. w "Pańci" (1996) Iwony Siekierzyńskiej i "Wyspie R.O." (2002) Jana Lenicy. W latach 1992-2001 w miesięczniku "Kino" publikował krótkie opowiadania, których część ukazała się również w wydaniu książkowym "Gra w żyletki", oraz powieść w odcinkach "Ederly". Jest autorem komiksu "Zbrodnia i kara 1980". Na łamach Kina uprawia także krytykę filmową.

Jest bohaterem filmu dokumentalnego Jolanty Dylewskiej "Świat według Piotra D." (2001). Jako pedagog prowadzi zajęcia z animacji w łódzkiej PWSFTViT; wykładał także na Wydziale Animacji w Konstfacku (Szwecja) i na Uniwersytecie Harwarda (USA). Filmy realizował w: Studiu Małych Form Filmowych "Se-Ma-For" w Łodzi, Studiu Miniatur Filmowych w Warszawie, Telewizyjnym Studiu Filmów Animowanych w Poznaniu, Ośrodku Telewizji Polskiej w Łodzi oraz w Bow & Axe Entertainment Ltd.

Jest laureatem Nagrody Artystycznej Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego I stopnia w zakresie filmu (1986), Nagrody Luna de Valencia za całokształt twórczości na MFFA w Walencji (2003), Wielkiego FeFe za robienie swojego w filmie na FeFe Film Festiwal (2003) oraz licznych innych nagród festiwalowych.

Oprócz najlepszych filmów Dumały podczas 9 edycji MFF Era Nowe Horyzonty będzie my mogli zobaczyć plenerową wystawę "Walka, Miłość i Praca" jego autorstwa. Na ścianie budynku w przejściu w stronę synagogi Pod Białym Bocianem będzie można podziwiać pierwszą realizację reżysera w przestrzeni publicznej. Inspiracją dla jej powstania stał się utwór rumuńskiego kompozytora Alexandra Balanescu, zatytułowany Lullaby Dream. W swojej najnowszej realizacji Piotr Dumała - mistrz chiaroscuro - kreśli pełną napięcia wizję zmienności ludzkiego losu. W falującym zbożu pojawiają się postacie ludzkie, a każda z nich wyraża inną namiętność i społeczną rolę. Wśród bohaterów tego animowanego baletu odnajdziemy następujące po sobie znane postacie z obrazów Milleta, Van Gogha, Daumiera, Goi. Instalacja poraża niespodziewaną skalą, łagodzi intymnością wypowiedzi.

JJ/ip